ლაშა გვასალია-ჭარა

ჭარა რე ჭუა,
ეკოლერსელი ხურხის დო თოლეფს,
მუ ოხვარ თხუმუს ამაონილ
არიკეფს ჭკოლეფს,
გობონდღილ სერით
ჩე თუთა დო მურიცხეფ მოცოდჷ,
მიდამონ ტყაშა,
ვარდა სკანდა, ოჯინშა სო ბჩოდჷ?


ქუმოძირი შკურინი
ბაღანობაშ არიკით ნარდი,
თაში ბშუ – სისმარსჷ
მაფაწკუმა ვებირდ დო ვარდი,
მუჟამსით "ჩელასი"
გეღირღინუნდუ ჯვაბარა სქიბუ,
ვოკვირუქ – ჭარა თიმწკმა მიძირ,
უფარეთი ბშიბუ...

ჭუარე ყებურს დახუნკებულ
წანეფით ჭვალი,
ვამოკო მუთუნ, გინმოგაფე
ჸოროფაშ ვალი,
უკულ მა მიჩქ მუ ბირეფით
დოურთე ურთას,
ნამუსით ასე ცა დო დიხა
აფუნით ურთანს...

მუ ოხვარ თხუმუს ამაონილ
არიკეფს ყალეფს?!

ამ ბმულებზე
  http://rutracker.org/forum/viewtopic.php?t=4078524/    
 http://rutracker.org/forum/viewtopic.php?t=4115113/    
http://rutracker.org/forum/viewtopic.php?t=4118100/
   შეგიძლიათ გადმოიწეროთ იოსებ ყიფშიძის ,,მეგრული ენის გრამატიკა'' (1914 წელი), ასევე ნიკო მარის ჭანური  (ლაზური) ენის გრამატიკა  (1910წ) და ალექსანდრე ცაგარელის მეგრული ეტიუდები (1880 წელი).

ლაშა გვასალია-ზესქვი

სქან ჩილამურს ენივალუ

ჭუა დო ხიოლი,

ქუგმაგონი კონი

ღურჭულია ნინა,

გემიოთი ფსუათ

ფურინია რსიოლი,

ქუდმოგურე ხართილს

ღორონთეფიშ ჯინა...

ქეგმოწვათე, ზესკვი,

სკან თოლეფიშ ჭვეთი,

მუკნაღელი ცაშე –

მირონი დო ზეთი.

ქომღურჭულე, ქომწი –

პოტიკრენშო რინა,

ქუდმოგურე ფურინი

დო ჩიტეფიშ ნინა!

ედემ იზორია-თოუთი

ფერილი ბჟაშ სჷმი-ყებური დო ნერჩი,

მურიცხიშ იშორე ვარვალი ულირი

ო,მუჭო გიოხე თე ნოხორს თი ნარჩა

დო შურიშ ნოქური ხვალე პეულირე.

მუმალ დო ულირი ართი რე ფულირი

ულირიშ გოშინა მუმალს მიანტირე,

მუ ბრელი სქუა რე გურს მოზგვილატირი,

თეშენ რე თი ნარჩა შურიშ პეულირე

გურიშ პეულირე მობირე თი ლარი:

,,ჩე სინთე ჩე თუთა დოუთი,დოუთი,

ა,თუთა,ღორონთიშ ხეს გიწმაღალარი,

თი თუთა,თე თუთა, თოუთი,თოუთი.", 

ედემ იზორია-თუთაშ სიზმარეფს გათანუნა ჩე პოპორეფი

ცას ატატია გოფშა ვარდი გეციცინაფე,

გაჭირხინანა მარწკინია მაჭირხოლეფი,

ურაგადუოთ ორქოთ გელურს ჭუმე ცაშ მაფა,

გოთართალერი ქიგიარზამ დიხას თოლეფი

ჩე-ჩე პოპორეფს წყვილი დიხა გოსისინაფე

გეუკმელაფას ჩელა ზღვაშე აფ ეკონია,

ორთეშ გვარგასი უჩა მართუს ქინოჸუნაფუ

დო ასა-გასას ვეშნინტირე ბორჯიშ მუნია.

ჩელა დო უჩა ლჷმა ორთეს კინ იკაფურუ,

დო ოპეულეს ფარფალანა ჭითა გვერეფი,

მარა ირიშე კირიანტე ნოთე გეფურუ

თუთას სისმარეფს გათანუნა ჩე პოპორეფი.

1.ატატია-ქათქათა

2.ეციცინაფა-აქვს სამი მნიშვნელობა ა) პირდაპირი როცა ბრჭყინვას მიანიშნებს ბ)გადატანითი,როცა ამას იმედიც ემატება გ.კანის ავადმყოფობა

3.გეუკმელაფა-მაისის ღამე სავსე მთვარის ამოსვლამდე

4.ეკონია-რაიმის წინანდელზე უფრო მაღალ ხარისხში გაკეთება

5.ორთე-სამყარო

მაგ: ორთეშ გორჩქინუქ დორჭყუ-სამყაროს შემქმნელმა დაგწყევლოსო

6.ასა-გასა-სივრცე

ასა-მომქმედი პირისკენ მიმართული უსასრულო სივრცეა

გასა-მომქმედი პირიდან წამართული უსასრულო სივრცეა

მაგ:როცა ამბობენ:ასა ვაუღ-ასა არა აქვს

ეი. რაიმე სხეულს მომქმედი პირისკენ მიმართული სივრცე არ ჰყოფნის და გასა ვაუღ-პირიქით

7. მუნია-ჭარკინტია

8. იკაფურუ-რაიმის მაღალ ხარისხში გაკეთება

მაგ: მოლაპარაკებებზე თუ იტყვიან -იკაფურუნა-ნიშნავს იმას რომ ლაპარაკობენ გაცხოველებით,ხმამაღლა.

9.კირიანტე-კრიტიკი,განმსჯელი

ედემ იზორია-ულირი აფუნი

პეულიშ ფუშქი,

პირელი ლაფა

გა დო ლაფერდას აფუნიშ გაფა...

მეკიკონჷნცჷ ჸალენც,

პისკვა გოლური კვინჩა

სჷმჷ გეითაგანს პირენც,

დო თოლს მეჭკირჷნს მინშა.

ანწ ვეკორობე ბრელი

ეფი დღალეფიშ თური,

მუ გურიშ ძაფი თელი

მუ ზესქვიშ ჩილამური...

პეულიშ ფუშქი,

პირელი ლაფა

გა დო ლაფერდას

აფუნიშ გაფა...

ედემ იზორია-ფერო სისმარეფი

ჩქიმი ფერო სისმარეფი,

მუთუნნერც ბზუკოლუნდითო,

გური გოკილადირ კოჩი

ცარიატაშა მერჸუნდითო?

კუჩხუჩაფლეთ გერთხოზუდით,

ვარდიშფერი ზღვაში ძგას,

სოდეთ ბირგულ აფურინე

ცაშორტყაფუშნერ ბოგას.

ბოგაშ ართ დუდ თე ძგას მიკებ

მაჟრა მეჸუნც ქარიატას

მაჭირხოლეფ გილახენა

მოკო აკაქ ვემერტას

მინი ეკმაფიორანც,

მინი ელმასიორანც,

მინი გილეჭურხულუ დო

მინი გილაჭირხოლანც.

მინ გურ ჩე დო,

მინ გურ უჩა,

ვამიჩქ ნამუ მუს ბღოლანც.

აურე ინთქველ

ზღვა ვერწემივარდიშფერ გინმირთუ უჩათ

ღელენანც დო გემპილანც

მა გურც უჩა თიშ ორანც.

მა გურც უჩა თიშ ორანც

ოდო მოკო დიბრთე ჸუჩა.

მარა ფერი ცაშორტყაფუ,

კინ თინა ნამ ბოგარენი,

კისერც იწკიტონუანც,

მოხვეწ,მოზნახ მუდგარენი.

აურე ბირქულქ დომიშურდ,

შიშით ხოლო გური ჩენდ,

მანგარობას მი ჩემენდ...

ძალამც მოკო იბნგარენ.

თე შვანც გეცის მაჭირხოლებქ,

ფსუალეფი ირშიალ

მინ გურ ჩე დო

მინ გურ უჩაქ,არძაქ ართო გერჩიალ.

ოდო გორგალც ქიჸოთეს

უჩა ზღვაში ცაშორტყაფუ,

ქოთ მეჸუნა ეშე-ეშე

არძა ართო:

დიხა,

           ზღვა დო

                            თი ბოგათი,

ოღონდ ზღვა კინ გევარდიშფერ,

ოდო ბოგას მეპუნქ მათი...

ჩქიმი ფერო სისმარეფი,

მუთთუნნერც ბზუკოლუნდითო,

გური გოკილადირ კოჩი

ცარიატაშა მერჸუნდითო?

ედემ იზორია-ჩქიმი სითელე

სქანი გოლუა ეთი ღვალეფი,

ატამაშ ჭითა

პირიშნერო ელიფერუანს,

  თეშგურშენი რე

დუდირიკუ ბჟალეფს თოლეფი,

   დო რიდიშ თუდო

ირი რენი სი გიფერუანს.

 1.რენი-არსი

ედემ იზორია-მაღურუ გედი

წჷშფერ კიდირით ვოძჷქ

გოთ ქინმონწილეს ნინა,

მორუ კონწარი ნტერი,

დაბჭიფარებუ რინა;

ცალ წარი ქალმოწურეს,

ჩე ფსუა ქალმოსოფეს,

ნწარე წიაფით იბრკენქ

ჟი ენწერი დო სოფელს;

მაჭუ ჭყოლირი წელი,

მეწიაპელი ფაში,

დო ფუშქუტია ბურდღა

ეშე მიქიტუ ცაშა;

თირ-ატატია კისერც

მიწკიტონუანს ჯღალი

თოლიშოწონდეს წალჷნს

ღურუშ სანწალე თოლი

მოჩიტოლე წიწილეფი

დო ვაწანა მუმა,

ვართ წჷშფერი ბჟას გაშინე

მუქ მოხვადჷ ღუმა.

 

 

 

1.წჷშფერი-წითელი

2.ქიმნონწილეს-ჩამოჭყლიტეს

3.ქალმოწურეს-ჩამომაჭრეს

4.მეწიაპელი-მიწნეხილი

5.ფუშუტია-ფუმფულა

6.თირ-ატატია-თოვლივით ქათქათა

7.თოლიშოწონდეს წალჷნს-თვალსაწიერს ძრავს

8.სანწალე-იგივე კონწარი-სასრიკი,უსასტიკესი

ედემ იზორია-სერი დო დღაში

თუთაშ კოჭობით

სერქჷ თოლი გეგნისინთორუ,

   გიაშქვ ორგია

მურიცხეფიშ რია-რიასი,

   სერი ირსიალ

ლურშა კურცხას სო მიართინე,

 სერს დღა ორუდას

ქარ-ბორიას,ქარ-ბორიასი!"

   მუზმა მიარე

მურიცხეფი გილესირთინუ,

  დო მითინ ვარე

სერიშ ლჷმას,ვართ მორიასი,

   ხვალე მოღიას

გჷმათანე დღა მჷკართინუ-

-სერქ გელასია

დასუროთი ქარ-ბორიასი.

ედემ იზორია-გორგალტახილი

ვარდის უღიტანს ლუბა,

გურს გითმიარზამ სჷმი,

დო ნარტიშნერო წკონდა

ცომცი ალუპახ ცჷმი.

პირით მორჩელი ორთას

მეხვეტერანს ბორია,

თჷნს ფანტელეფიშ გვართას

ფიორ დო ქიორიათ.

გურს ჰამო ჭუა ოჭირ

ცჷმს გიშარტებულ სჷმი,

გორგალს ეკინა უჭირს,

დო შურს ეკმატენს წიმი. 

1.სჷმი-სხივი

2.ცჷმი-ცვარი

3.მეხვეტერანს-მეხუშანს,იფრელ ართო მეუღ

ედემ იზორია-ვემმოტუა დიაჩქიმი

ვემმოტუა დიაჩქიმი,

გურს სიტიბა სქან თოლიე,

უსქანეთჷ თე ქიანა,

თე ელმოლჷ ომბოლიე.

მაჭირხოლიშ ფსუაშნერო,

ბაღანობა ცაშ იშორე,

მარა კინი არძა ხვამა,

დიდა სქანი სქუაშორე.

სქუაშორე სქან სიკეთე,

სქან ნოთე დო სქან სანთელი,

სქან შურიგე,სქან თოლიგე,

თი ახალ თუთა მორთელი

ვემმოტუა დიაჩქიმი,

გურს სიტიბა სქან თოლიე,

უსქანეთჷ თე ქიანა,

თე ელმოლჷ ომბოლიე.